Rust, stilte en ontspanning – ons brein heeft er baat bij

Rust, stilte en ontspanning in de natuur als dagelijkse brainfood.

Vanmorgen liep ik met mijn labrador onze dagelijkse ochtendwandeling. De wereld om ons heen droop in een flinke plensbui. Dat was niet alleen te zien en te voelen, de vochtige natuur prikkelde ook mijn neus. Het geurenpalet varieerde van vers gesproeid gras tot het frisse parfum van uitbundig bloeiende vlier, wilde kastanje en lijsterbes. Tot we het bos in liepen…
Terwijl daar gisteren alles nog naar droog zand en hout rook, hing er nu een zware lucht van rottende bladeren, schimmels en zwammen. Dankzij de regen waren er onder de bomen allerlei processen op gang gekomen. Natuurlijke organismen die op en onder de natgeregende bladeren volop van de gelegenheid gebruik maakten om te groeien.

Het deed me denken aan de documentaires over woestijnachtige gebieden waar ogenschijnlijk geen leven is tot het moment dat er regen valt. De eerste druppels zijn het startschot voor een voortplantings-rat-race. Als bij wonder verschijnen tussen de natte zandkorrels allerlei plantjes. Binnen no-time vormen ze een mooie bloem met stuifmeel en/of stempel, bevruchten ze elkaar of zichzelf en zorgen ze zo voor nieuwe zaadjes of sporen. Razendsnel moet het gaan want er is slechts voor korte tijd voldoende water om dit werk te doen. Daarna, als de regen stopt en het zand is opgedroogd, verdort het groene leven en blijft er weer een ogenschijnlijk levenloze zandmassa over. De planten hebben geen invloed op het vallen van de regen. Die komt of die komt niet. Daar kan de plant of het zaadje niets aan veranderen. Maar … àls het regent, schieten ze automatisch in volle actie en profiteren ze optimaal van dat moment.

Terwijl ik verder stapte, realiseerde ik me dat de natuur op mensen ook zo’n productieve invloed heeft.

Een confessie

In mijn hoofd sluimeren op de achtergrond altijd allerlei losse plukjes ideeën die ik ooit nog wel eens meer vorm zou willen geven. Vroeger zou ik met een nieuw bedenksel meteen aan de slag zijn gegaan en hoe harder ik mijn best deed om van die losse flarden een geheel te maken, hoe verwarder het uiteindelijk allemaal werd. Het proces was weinig productief en het resultaat teleurstellend. Van een mooi plan kwam niks in huis en m’n zin om ermee verder te gaan, was verdwenen in de verwarring die ik gecreëerd had. De kans dat het leuke ideetje zich ooit nog eens tot een succes zou ontwikkelen, was heel klein geworden want de lol was er ondertussen al lang af. Gevolg: een gevoel van incompetentie. Niet prettig!

Chaos in je hoofd, leidt tot weinig goeds.

Heb jij ook van die periodes dat je heel jouw aandacht constant gefocust op één specifiek onderwerp?
Iedereen kent de uitdrukking wel: ‘je hoofd ergens over breken’. Die woorden spreken voor zich: je krijgt er vooral hoofdpijn van. Datgene waar je naar op zoek bent, vind je meestal niet. Terwijl je zo druk bezig bent, merk je amper wat er om je heen gebeurt, laat staan dat je ervan kan genieten.
Het is dus duidelijk: denken, malen en piekeren zijn niet bepaald productieve manieren om je doel te bereiken.

Wandelen in de natuur werkt beter.

Gelukkig heb ik ondertussen een andere, veel efficiëntere manier om aan de slag te gaan met een bepaald item. Rust, stilte en ontspanning in de natuur is voor de mens als de regenbui die de plantjes in woestijnachtige zandvlakten wakker schudt. En daarom ga ik zo vaak wandelen in het bos of op de heide.

De natuur heeft namelijk een inspirerend effect op ons brein op de momenten dat wij alle hersenspinseltjes los laten en de volle aandacht uit laten gaan naar de mooie omgeving waarin we vertoeven. Zoals een pop-up op een computerscherm, wipt er ineens een goed plan omhoog, totaal onverwacht en met een boodschap die we zelf niet had kunnen bedenken.

Dit is geen hocus pocus maar iets wat wetenschappelijk kan verklaard worden.

Default Mode Network.

We hebben een netwerk van gebieden in de hersenen dat vooral actief is tijdens rust en ontspannen slaap. Ons brein kan zichzelf automatisch in deze verwerkingsmodus zetten op momenten dat we niet bewust gefocust zijn op een bepaalde taak.

Wanneer je ontspannen bent, bijvoorbeeld tijdens een wandeling in het bos, kom je tot rust. Prikkels van buiten èn van binnen worden waargenomen met alle zintuigen: je hoort, ziet, ruikt, proeft en voelt alles tijdens het stappen. Alle hersendelen worden dan met elkaar verbonden en gaan vervolgens werken als een soort telefonisch netwerk dat uitzendt en ontvangt. Men noemt dat het Default Mode Network (DMN).

Op een scan ziet het er zo uit:

FUNCTIONAL MAGNETIC RESONANCE (FMRI) IMAGE SHOWING ACTIVITY IN THE DEFAULT MODE NETWORK.

Juist op het moment waarop je gedachten loslaat en er niet bewust mee bezig bent, gaan alle hersendelen intens met elkaar samenwerken. Zo ontstaat het moment waarop ‘het kwartje’ kan gaan vallen en lumineuze oplossingen opborrelen.

Stilte, rust en ontspanning … ons brein heeft die momenten van rust en dagdromen nodig.

Gun jezelf voldoende van deze momenten want die hebben meer effect dan piekeren en dubben.

NEEM DUS TIJD VOOR JEZELF, TREK JE WANDELSCHOENEN AAN, ZOEK STILTE, RUST EN ONTSPANNING OP IN HET BOS, DE HEIDE OF AAN HET WATER EN LAAT JE DEFAULT MODE NETWORK Z’N WERK DOEN.

Laat me eens via mail weten wat jouw ervaring hiermee is, ik ben heel benieuwd!

Ja maar …

Het kan ook gebeuren dat jouw brein je een geweldig plan voorschotelt waarop je zelf reageert met “ja maar …”. Overal zie je beren op de weg.
Als je merkt dat je vaak vastloopt op ‘ja maar‘-gedachten, kan het nuttig zijn om hulp in te roepen van een coach of counselor. Je gaat dan samen onderzoeken of je deze denkpatronen kunt doorbreken om alsnog je gewenste doel te bereiken.

HERKEN JE DIT? Neem dan gerust contact op met mij. Ik wil je graag helpen bij deze zoektocht.